Naasten vertellen: Verhaal van Vic

Hoe is dat eigenlijk, als naaste van iemand met borstkanker? Wat moet je zeggen en doen? Wat wil je bespreken en wat laat je rusten? We vroegen het drie naasten. Hier lees je het verhaal van Vic, zoon van Ellen.

"Hoe het nou voor mij is om een moeder te hebben met uitgezaaide borstkanker? Eens in de zoveel tijd komt die vraag langs. Ik voel het vaak al aankomen voordat iemand de vraag gesteld heeft. En toch heb ik nooit echt een antwoord klaar. Mijn eerste gedachte is meestal: Maar het draait toch niet om mij? Ik ben niet degene die ziek is, die doodgaat. Ik ben niet degene die “zielig” gevonden moet worden in deze situatie. Meestal antwoord ik iets in de trant van ‘het is niet makkelijk, maar we maken er het beste van’. En eerlijk gezegd is dat een antwoord dat niet zoveel betekent.

Mijn moeder en ik praten zelden lang over onze gevoelens. Ik denk gewoon omdat we dat vroeger ook nooit heel veel gedaan hebben. Wel af en toe, over de belangrijke dingen, maar het zat nooit helemaal in onze routine. Nu, zo’n drieënhalf jaar na de diagnose, zijn we goed geworden in ‘het is niet anders’ en praten over de praktische dingen. Medicijnen, erfenissen, belastingen, wat ik moet doen mocht het ooit ineens heel snel heel slecht gaan. Gevoelens in liedjes zetten is voor mij makkelijker dan het direct tegen iemand zeggen. Ik weet dat mijn moeder mijn liedjes luistert en dat ze weet wanneer het over haar gaat, dus ik vind dat het telt. Een half jaar na de diagnose schreef ik het lied rechts in het kader.

'Het is zelden een groots, overheersend verdriet. Het is meer het soort verdriet dat in je achterhoofd zit'

Een aantal maanden geleden ging mijn moeder door een heel zware periode. Toen vroeg ze me of ik eigenlijk wel wilde dat ze nog lang zou leven. ‘Natuurlijk’ antwoordde ik, verbaasd, maar blijkbaar was het niet ‘natuurlijk’. Blijkbaar moest ze het vragen, blijkbaar is het door bepaalde dingen die haar zijn overkomen niet meer vanzelfsprekend dat mensen dat willen. Blijkbaar had ik het nog nooit letterlijk gezegd. Sindsdien doe ik beter mijn best. Om meer te praten over wat ik voel, wat ze voor me betekent, en hoe deze hele situatie is voor mij.

Het is zelden een groots, overheersend verdriet. Het is meer het soort verdriet dat in je achterhoofd zit. Het treedt niet vaak op de voorgrond, maar echt weg is het ook nooit. Een constante subtiele spanning, dat de dood niet zo lang op zich laat wachten als je hoopt. In essentie is dat voor ons niet anders dan voor iedereen. Je weet niet hoe of wanneer, maar dat we doodgaan, daar valt weinig tegenin te brengen. Ik denk dat het voor ons tastbaarder is. Je wordt je in één klap bewust hoe fragiel het allemaal is. En misschien (of durf ik te zeggen: waarschijnlijk?) hebben we nog meerdere lange jaren voordat het zo ver is. Maar de kennis dat dat niet zomaar nog twintig jaar zou kunnen zijn blijft toch ergens knagen. Ik merk dat het duidelijkst aan mijn moeder bij de grote beslissingen. De langetermijnplannen. Dat daar toch altijd stiekem de vraag komt kijken: Zou ik zo lang nog leven? Over drie maanden, een jaar, drie jaar?

'Voor nu maken we er het beste van'

De laatste maanden zijn we vaak samen naar huizen wezen kijken. Mijn moeder heeft besloten dat ze nu in Utrecht gaat wonen - ruim dertig jaar nadat ze er wilde gaan studeren, maar uitgeloot werd. Pas heeft ze een huis gevonden, zes minuten lopen van mij, en binnenkort begint het grote verhuizen. Ik ben mee geweest naar de meeste bezichtigingen. Het was voor haar duidelijk dat ze niet alleen een huis wil waar zij voorlopig in kan wonen, maar dat ik daar ook zou kunnen wonen wanneer zij er niet meer is. Nadenken over een toekomst die misschien nog wel heel ver weg is én waarin mijn moeder er niet meer is, dat gaat me eigenlijk iets te ver. Dus ik versimpel het naar: Vind ik dit een leuk huis? En het huis dat ze gekocht heeft vind ik een leuk huis. Dat is genoeg. De toekomst gaat nog genoeg mooie of moeilijke dingen met zich meebrengen. Dat zien we dan wel weer. Voor nu maken we er het beste van."

Het verhaal van Vic is te lezen in de nieuwste editie van ons blad B, dat in het teken staat van naasten. Ben je benieuwd naar de andere artikelen? Word lid en ontvang blad B thuis!