Wat heeft jouw voorkeur wat betreft de toediening van Herceptin® (trastuzumab)?

Twee weken geleden vroegen we jullie naar de toediening van Herceptin® (trastuzumab) en jullie voorkeuren daarbij. De resultaten van deze vraag hebben we hieronder voor je samengevat. Deze resultaten zijn alleen afkomstig van mensen die ervaring hebben met dit middel.

Belangrijke achtergrondinformatie

Er bestaan twee manieren om Herceptin® (trastuzumab) toegediend te krijgen. De eerste manier is een infuus waarbij je aangeprikt wordt en via een zakje vloeistof wordt de medicatie langzaam toegediend. Dit duurt ongeveer 90 minuten. De tweede manier is via een onderhuidse injectie in je dij. De vloeistof wordt langzaam in het bloed opgenomen, dit duurt ongeveer 2 tot 5 minuten. Daarnaast kan Herceptin® (trastuzumab) niet alleen in het ziekenhuis maar ook thuis toegediend worden, in beide gevallen onder deskundige begeleiding.

Het resultaat

Het merendeel (79%) heeft Herceptin® (trastuzumab) gebruikt in het verleden, 21% gebruikt dit middel nog steeds. In de onderstaande tabel zie je de ervaring van mensen met de toediening. Er waren op deze vraag meerdere antwoorden mogelijk (N=359).

In ziekenhuis - infuus: 79%, injectie: 42%

Thuis - infuus: 1%, injectie: 6%

Toediening van Herceptin® (trastuzumab)

De meeste mensen (79%) kregen Herceptin® (trastuzumab) (ook) via een infuus toegediend in het ziekenhuis. Bijna de helft (42%) heeft ook ervaring met toediening via een injectie. Wij vroegen jullie wat jullie voorkeur heeft, zowel voor de locatie van toediening als de manier van toediening. Onderstaande grafiek geeft de resultaten weer. Klik op de afbeelding om deze te vergroten. 

Voorkeur toediening en argumenten voor deze voorkeur

De injectie heeft bij de meerderheid de voorkeur (71%). Van de mensen die ervaring hebben met een injectie geeft zelfs 92% de voorkeur aan deze vorm van toediening. Ruim een kwart heeft het liefst toediening in het ziekenhuis via een infuus. 

“Gemak dient de mens,  maar ik wil graag de voor- en nadelen weten.”

We vroegen wat de overwegingen zijn voor jullie voorkeur, de volgende argumenten worden geregeld genoemd:

Voorkeur injectie

Snelheid, aderen in hand / arm worden ontzien, infuus prikken was lastig / pijnlijk, minder belastend.

Voorkeur infuus

Injectie deed pijn, ik had een port-a-cath, meer last van bijwerkingen bij injectie, wordt langzamer toegediend.

Voorkeur ziekenhuis

Controle / veiligheid, op de juiste plek als er iets misgaat, contact met zorgverleners, contact met lotgenoten, last van (acute) bijwerkingen, thuis moet ‘thuis’ blijven, rustmoment in het ziekenhuis, ik wil niet dat een zorgverlener bij mij thuiskomt, ik moet er toch zijn voor de chemotherapie.

Voorkeur thuis

Vertrouwde omgeving, geen reistijd, geen (parkeer)kosten, scheelt tijd, ik moet al zo vaak naar het ziekenhuis, zelf tijdstip bepalen, geen confrontatie met andere patiënten.

Bijna driekwart (74%) denkt in het ziekenhuis meer mogelijkheden te hebben om vragen te stellen aan zorgverleners. Bijna twee derde (64%) vindt het geen probleem om naar het ziekenhuis te reizen voor de toediening, 22% vindt dit wel. De meerderheid (59%) denkt dat de begeleiding thuis net zo deskundig is, en een kwart is neutraal.

Met de stelling die gaat over de behadeling thuis: ‘Ik vind het vervelend dat mijn naaste omgeving met mijn behandeling wordt geconfronteerd’ is bijna driekwart (73%) het (helemaal) oneens. 
De meningen zijn verdeeld voor wat betreft veilig voelen, contact met lotgenoten, toediening in vertrouwde omgeving, halen en brengen en angst voor complicaties (thuis).

“Ruim een uur reizen (enkele reis) voor iets wat ook thuis zou kunnen is wel wat veel, maar niet onoverkomelijk. Hoe goed en veilig ik me zou voelen met thuis toegediende Herceptin-injecties is een beetje gissen. Ik ken daarvoor de mogelijke complicaties en bijwerkingen niet.”

Biosimilars

Dit jaar komt er voor het eerst een ‘biosimilar’ op de markt voor Herceptin® (trastuzumab). Biosimilars zijn goed geteste geregistreerde middelen waarvan wetenschappelijk is bewezen dat ze een vergelijkbare effectiviteit en veiligheid hebben in vergelijking met het originele product. Ze zijn goedkoper. Voor Herceptin® (trastuzumab) komen biosimilars verkrijgbaar.

Op de vraag ‘Zou je bereid zijn (geweest) om over te stappen van Herceptin® (trastuzumab) op een goedkopere biosimilar?’ wordt als volgt geantwoord (n=349):

Nee: 32%
Misschien: 52%
Ja: 16%

“Tja, geen idee. Als wetenschappelijk bewezen is dat het dezelfde werking heeft en GEEN andere bijwerkingen geeft dan de bekende bijwerkingen van de Herceptin dan ben ik wel voorstander dat we op deze manier de zorgkosten kunnen drukken.”

We vroegen wat de overwegingen zijn hierbij, de volgende argumenten worden geregeld genoemd:

• Alleen als het bewezen is dat het net zo goed werkt
• Alleen als er geen extra (andere) bijwerkingen zijn
• Het is ‘eng’ om over te stappen
• Het is goed als er kosten worden bespaard
• Ik wil eerst meer informatie
• Ik vertrouw nieuwe  / goedkopere middelen niet
• Ik ga af op het advies van mijn arts
• Ik wil niet tussentijds wisselen

Naast deze veel voorkomende toelichtingen, vroegen we om onderstaande antwoordopties in rangorde van meest belangrijk naar minder belangrijk te sorteren. Onderstaand figuur geeft van boven naar beneden de meest belangrijke overwegingen aan. Klik op de afbeelding om deze te vergroten. 

Het belangrijkst vinden jullie dat de werking van een biosimilar hetzelfde is, gevolgd door dat mogelijke bijwerkingen / veiligheid niet verschillen. Dat een biosimilar geld bespaart is de minst belangrijke overweging. Dat wil echter niet zeggen dat dit argument niet belangrijk is.*

“De uitleg over wat Herceptin (wetenschappelijk bewezen) als medicijn voor mij deed was heel geruststellend en gaf mij veel vertrouwen. Wanneer je in een overlevingsmodus zit klamp je je aan alles vast. Ik denk niet dat ik gemakkelijk was overgestapt naar Biosimilars.”

Op de vraag ‘Goedkopere biosimilars kunnen alleen via een infuus worden toegediend en niet via een injectie in de dij. Zou dit een bezwaar (geweest) zijn voor jou? ’wordt als volgt geantwoord (n=311):

Nee: 49%
Misschien: 17%
Ja: 29%
Weet ik niet: 5%

De helft van jullie vindt het geen bezwaar dat de biosimilar alleen via het infuus gegeven kan worden. Een deel is dus bereid om de voorkeur voor een injectie opzij te zetten voor een goedkoper middel, mits het net zo effectief en veilig is.   

“Hoewel een infuus extra belastend is, vind ik dit op zich geen overweging om een goedkopere biosimilar te weigeren. Tenzij je heel moeilijk te prikken bent.”

Actie BVN rondom biosimilars

Uit deze B-force vraagt blijkt dat men de voorkeur heeft voor toediening van Herceptin® (trastuzumab) via een injectie, omdat dit minder belastend is. De helft (52%) is misschien bereid om over te stappen op een goed getest goedkoper middel, 16% is hiertoe bereid. Dezelfde effectiviteit en veiligheid moeten wel geborgd zijn en de arts moet er achter staan. Een deel zou bereid zijn over te stappen naar een goedkopere biosimilar, ook als de injectie daarmee niet meer mogelijk is.

Uit toelichtingen blijkt dat men toch twijfel heeft of een goedkopere biosimilar echt wel net zo goed is. Er is behoefte aan uitvoerige informatie over voor-en nadelen en wetenschappelijk bewijs dat een biosimilar even goed is. Mogelijk is de beste manier om deze informatie via de behandelend arts te geven, omdat mensen het belangrijk vinden dat deze achter de behandeling staat.

Op 12 april is er een congres over biosimilars. Hier gaat BVN haar standpunt, mede opgesteld naar aanleiding van deze B-force vraag, presenteren. 

*We hebben van enkele B-force leden vernomen dat het lastig was om een rangorde aan te brengen. Voor sommigen is alles belangrijk of de wens bestond om meerdere antwoordopties op de eerste plaats te zetten. Om te voorkomen dat alle opties als ‘belangrijk’ werden aangevinkt en BVN daarmee geen nauwkeurig advies zou kunnen geven, is er gekozen voor een vraagstelling waarbij de antwoordopties als ‘rangorde’ moesten worden gecategoriseerd.