Verzekeraars die om blootfoto’s vragen bij vergoeding borstreconstructie - Dit zijn je rechten en plichten
Vernederend. Kwetsbaar. Confronterend. Zomaar wat woorden die wij horen van vrouwen als het gaat om het voorleggen van foto’s van zichzelf aan hun zorgverzekeraar, om een borstcorrectie of -reconstructie vergoed te krijgen. Wij gingen hierover in gesprek met vertegenwoordigers van Zorgverzekeraars Nederland. Met als belangrijke uitkomst: je hoeft zelf geen foto's op te sturen. Dat is in eerste instantie de taak van een plastisch chirurg om een foto op te sturen bij de aanvraag voor een (herstel)operatie. Inmiddels nam de Tweede Kamer een motie aan om het insturen van naaktfoto’s te verbieden. Wij hebben daar nog wat vragen over, die het ministerie van VWS helaas pas na het zomerreces kan beantwoorden.
Waarom ging BVN in gesprek met vertegenwoordigers van Zorgverzekeraars Nederland?
Wij horen geregeld verhalen van vrouwen die een naaktfoto moeten sturen aan hun zorgverzekeraar om aan te tonen dat zij een hersteloperatie nodig hebben. Wij vinden het heel begrijpelijk dat zij er moeite mee hebben om een blootfoto van zichzelf op te sturen. Hoe kan dit worden voorkomen? Dit bespraken wij met vertegenwoordigers van Zorgverzekeraars Nederland. Met als belangrijke uitkomst: het is in eerste instantie de taak van een plastisch chirurg om een foto op te sturen bij de aanvraag voor een (herstel)operatie. Dus vraag dit altijd eerst aan je chirurg!
Op 8 juli nam de Tweede kamer een motie aan dat zorgverzekeraars geen naaktfoto’s mogen vragen bij de aanvraag voor een (herstel)operatie. Wat betekent dit?
Dat betekent goed nieuws! Er is ons veel aan gelegen dat vrouwen niet meer lastig worden gevallen met deze ongemakkelijke vraag. Wij hebben er nog wel wat vragen over: Mogen er dan helemaal geen foto’s meer worden gevraagd, ook niet via plastisch chirurgen? Of sturen zij de foto’s in op basis waarvan de zorgverzekeraar een besluit neemt of iemand in aanmerking komt voor vergoeding? Óf moeten vrouwen op het spreekuur van de zorgverzekeraar verschijnen om daar het te opereren gebied te laten zien? Vragen genoeg. Via Zorgverzekeraars Nederland hoorden we dat het ministerie van VWS hier na de zomer antwoord op geeft. Wordt vervolgd dus.
Waarom willen zorgverzekeraars een foto zien voordat zij toestemming geven voor een vergoeding van een borstoperatie door een plastisch chirurg?
Soms is er beeldmateriaal nodig om te beoordelen of een plastische chirurgische behandeling in aanmerking komt voor vergoeding uit de basisverzekering, op basis van de Zorgverzekeringswet. Zorgverzekeraars hebben de wettelijke taak om te kijken of de vergoeding, in dit geval van een plastisch chirurgische behandeling, valt binnen de richtlijnen van de Zorgverzekeringswet zoals je die kunt vinden op de website van het Zorginstituut, de organisatie die in opdracht van de minister bepaalt of iets wel of niet in het pakket van de basiszorgverzekering thuishoort.
Waarom moeten vrouwen die foto’s zelf opsturen?
In principe hoeft dit niet. Het is namelijk in eerste instantie de taak van de plastisch chirurg. Hij stuurt zijn bevindingen, ondersteund met foto’s, die bij voorkeur in het ziekenhuis worden gemaakt. Dit gaat, via een speciaal daarvoor ontwikkelde veilige digitale omgeving (VECOZO genoemd) naar de zorgverzekeraar. Hierbij is de privacy van de patiënt gegarandeerd. Als het dossier van de arts niet compleet is en foto’s ontbreken, vragen zorgverzekeraars nogmaals aan de arts om de benodigde foto’s op te sturen. Als dat niet gebeurt, vraagt de zorgverzekeraar bij uitzondering jou als patiënt om de foto’s op te sturen om te kunnen vaststellen of de behandeling vergoed wordt. Dit is niet alleen vervelend voor patiënten, maar op die manier kan ook minder goed worden gewaarborgd dat foto’s beveiligd worden verzonden. Je gebruikt daarvoor tenslotte je eigen telefoon of camera en mogelijk een persoonlijk e-mailadres. Daarom: Vraagt de zorgverzekeraar je om foto’s? Zoek contact met je plastisch chirurg en vraag aan hem om deze (alsnog) op te sturen. Als in het ziekenhuis geen foto’s zijn gemaakt, kun je dit ook zelf doen en ze via de plastisch chirurg naar de zorgverzekeraar sturen. Een ander alternatief is om naar het spreekuur van de zorgverzekeraar te gaan en daar het gebied te laten zien wat je wilt laten opereren. Wij horen echter vaak terug dat sommige vrouwen dit een vervelende ervaring vinden.
Hoe bepaalt een zorgverzekeraar/plastisch chirurg of foto’s nodig zijn voor het dossier?
De zorgverzekeraars vragen nooit zomaar foto’s op. Zij baseren zich hiervoor op een gezamenlijke afspraken en een werkwijzer die door de Vereniging Artsen Volksgezondheid (VAV) is vastgesteld, deze is hier te vinden: Binnen de VAV houdt een team van artsen zich bezig met het opstellen van werkwijzer waarbij onder andere goed wordt gekeken wanneer beeldmateriaal nodig is om te kunnen beoordelen of de ingreep wordt vergoed.
Wie mogen de foto’s zien?
Alleen de medisch adviseur van de zorgverzekeraar en zijn team. Het gaat hierbij om een speciaal aangesteld team van deskundige medewerkers die gebonden zijn aan strenge privacyregels en werken onder verantwoordelijkheid van een BIG-geregistreerde medisch adviseur. Deze persoon is, net als artsen die de foto’s versturen, gebonden aan het medisch beroepsgeheim. De medewerkers hebben een geheimhoudingsplicht en de medisch adviseur ziet erop toe dat die wordt nageleefd.
Wat gebeurt er als je zelf foto’s per post of per e-mail verstuurt?
Om te voorkomen dat medische informatie, zoals beeldmateriaal, gaat ‘zwerven’ zorgt een zorgverzekeraar er bijvoorbeeld verder voor dat binnengekomen post wordt bewaakt door de zogenoemde functionele eenheid.
Correspondentie met de zorgverzekeraar verloopt bijna altijd via een aparte, beveiligde mailbox of beveiligd online platform (digibox).
Zorg bij het gebruik van e-mail of post ervoor dat je het juiste adres (plus ter attentie van de medisch adviseur en/of medisch team) gebruikt. Neem bij twijfel over het adres en naam van degene die de foto’s moet beoordelen altijd contact op met de zorgverzekeraar. Nog beter: vraag je plastisch chirurg de foto’s via het beveiligde portaal te versturen.
Verstuur je informatie per post? Zet dan ‘medisch geheim’ op de enveloppe, zodat wordt benadrukt dat dit een extra zorgvuldige behandeling vraagt. Als je de bijgeleverde enveloppe gebruikt, staat daar vaak al standaard ‘medisch geheim’ op voorgedrukt.
Aan welke eisen moet een foto voldoen?
De foto’s moeten van voldoende kwaliteit zijn om te kunnen beoordelen of de behandeling voor vergoeding in aanmerking komt. Zorgverzekeraars Nederland vraagt daarom artsen waar mogelijk om deze foto’s door een medisch fotograaf in het ziekenhuis te laten maken.
Hoe lang worden de foto’s door de zorgverzekeraar bewaard?
Er zijn verschillende maximale termijnen, afhankelijk van de situatie. De bewaartermijn voor correspondentie tussen een zorgverzekeraar en verzekerde is wettelijk vastgelegd op zeven jaar. Uiteraard worden de foto’s altijd goed beveiligd bewaard en zijn deze alleen toegankelijk voor de medisch adviseur en zijn (kleine) team.
Wat doet Borstkankervereniging Nederland nu verder?
Wij hebben in gesprek met vertegenwoordigers van Zorgverzekeraars Nederland benadrukt hoe vervelend en kwetsbaar het voelt voor vrouwen om foto’s te moeten opsturen. Zij hebben toegezegd dit zij dit signaal overbrengen aan hun leden, de zorgverzekeraars. Ook vragen zij hun leden om – als dat nog niet gebeurt – in de brief waarin om foto’s wordt gevraagd, duidelijke informatie te geven over het aanleveren hiervan en op welke manier de privacy is gegarandeerd. Verder brengen zij dit onderwerp onder de aandacht van de plastisch chirurgen. Verschillende zorgverzekeraars hebben in hun contracten ook informatie over de werkwijze met vertrouwelijke informatie opgenomen. Ook wij hebben inmiddels contact gezocht met de Nederlandse Vereniging voor Plastische Chirurgie (NVPC). We hebben de NVPC gevraagd om aan hun leden te vertellen hoe belangrijk het is dat dossier compleet worden aangeleverd bij de zorgverzekeraar. Inclusief foto’s.
