Soorten bestraling

Bestraling bij borstkanker wordt vaak gecombineerd met andere behandelingen, zoals een operatie, chemotherapie of hormonale therapie. De volgorde van behandelingen wordt bepaald door je behandelend arts.

Na een borstsparende operatie

Een borstsparende operatie wordt bijna altijd gevolgd door bestraling van de hele borst. Hoeveel bestralingen iemand krijgt, is afhankelijk van de persoonlijke situatie. Soms wordt alleen de plek waar de tumor heeft gezeten bestraald. Kankercellen die misschien in de borst zijn achtergebleven, worden vernietigd door de bestraling. Deze behandeling zorgt dat de kans dat borstkanker terugkomt kleiner wordt.

Boost-bestraling

Om de kans op terugkeer van de kanker te verkleinen, krijgen sommige borstkankerpatiënten een extra dosis straling. Vooral bij vrouwen jonger dan 40 jaar en bepaalde tumoreigenschappen levert dit de meeste winst op. De boost-bestraling komt alleen op de plek waar de tumor heeft gezeten.

Tijdens een borstsparende operatie (IORT)

Soms kun je tijdens een borstsparende operatie worden bestraald, dat heet Intra-Operatieve RadioTherapie (IORT). Dat levert voordelen op: je hoeft daarna niet meer naar het ziekenhuis te komen voor bestraling en als het nodig is, kun je sneller starten met andere behandelingen.

Je komt in aanmerking voor IORT als er een laag risico is op terugkeer van de borstkanker. Vaak gaat het om vrouwen van 50 jaar en ouder, met een kleine, niet-agressieve tumor, zonder uitzaaiingen in de lymfeklieren. Meer informatie over IORT lees je op de website van kanker.nl.

Na borstamputatie

Als je een grote tumor hebt, er uitzaaiingen in meerdere lymfeklieren zijn gevonden, je jonger bent dan 40 jaar en/of je triple negatieve borstkanker hebt, kun je bestraling krijgen nadat je borst is geamputeerd.

Na borstreconstructie

Als je ervoor kiest om je geamputeerde borst te reconstrueren met een borstimplantaat en je moet daarna worden bestraald, dan kan deze behandeling problemen geven. Door de bestraling kan het laagje bindweefsel dat zich altijd rondom de prothese vormt, verergeren. Soms vervormt een borst daardoor en dat kan pijnlijk zijn. Bespreek dit met je plastisch chirurg.

Als je weet dat je bestraald moet worden, kun je er ook voor kiezen om je borst eerst te laten amputeren. En pas na de bestraling te reconstrueren. Een borstreconstructie met lichaamseigen weefsel (zoals spieren of vet) geeft in combinatie met bestraling vaak een beter resultaat. Bespreek dit met je plastisch chirurg.

Lees verder over bestraling en borstreconstructie.

Breath-hold techniek

Door bestraling van je linkerborst of linkerborstwand, kan je hart beschadigd raken. Dat ligt immers precies achter het gebied dat bestraald wordt. Met de breath-hold techniek kun je de kans op hartschade verkleinen. Door tijdens de bestraling diep in te ademen en de adem vast te houden, komt het hart verder weg te liggen van het te bestralen gebied. En zo kan er minder straling op het hart komen. De verpleegkundige kan je deze techniek aanleren, voor je start met de bestralingssessies.

Uitzaaiingen in de lymfeklieren

Als borstkanker uitzaait, gebeurt dat meestal als eerste naar de lymfeklieren in de oksel, rondom het sleutelbeen en bij het borstbeen. Die klieren kunnen worden behandeld met bestraling. Een andere optie is het okselkliertoilet, waarbij alle lymfeklieren operatief worden verwijderd. Op de lange termijn geeft bestraling minder kans op klachten dat het okselkliertoilet. Welke behandeling geschikt is voor jou, hangt af van je persoonlijke situatie.

Teruggekeerde borstkanker

Ook als de borstkanker terugkomt, kun je worden bestraald. Als je eerder geen bestraling hebt gehad, wordt meestal gekozen voor een hoge dosis straling. Deze behandeling volgt vaak na een operatie waarbij de teruggekeerde tumor wordt verwijderd.

Ben je de eerste keer ook al bestraald, dan is bestraling nog steeds mogelijk. Vaak gaat deze behandeling dan samen met hyperthermie. Door de plek van en rondom de tumor warm te maken, worden kankercellen gevoeliger voor bestraling. Bespreek met je arts wat de voor- en nadelen zijn van nog een keer bestralen voor jouw persoonlijke situatie.

Lees meer over bestraling met hyperthermie op kanker.nl.

Uitgezaaide borstkanker

Bij uitzaaiingen in de botten, wervelkolom en de hersenen kan bestraling klachten verminderen en de groei van de uitzaaiingen afremmen. Lees meer over uitgezaaide borstkanker.